Piet Mondriaan

Hij was de meest radicale schilder van zijn tijd. Met zijn abstracte, geometrische werken veranderde hij definitief het aanzien van de moderne kunst. De weg naar de abstractie was lang, bedachtzaam en moeizaam. Gedurende zijn eerste jaren als kunstenaar was Mondriaan nog zoekende naar zijn eigen stijl. Zo wisselde hij experimenten met het symbolisme en het pointillisme af met het maken van realistische portretten en schilderijen van landschappen. Aanvankelijk was er nog maar weinig vraag naar zijn werken tot hij, na de presentatie van zijn expressieve werk ‘Molen bij zonlicht’ in 1909 in één klap landelijke bekendheid verwierf.

In 1911 ziet Mondriaan op een tentoonstelling in Amsterdam kubistische schilderijen van Picasso en Braque. Hij wordt getroffen en geïnspireerd door hun aandacht voor vorm en door de mogelijkheid om vormen uit de werkelijkheid weer te geven als min of meer zelfstandige, abstracte vormen. Tijdens zijn verblijf in Parijs tussen 1912 en 1914 verandert hij zijn achternaam van ‘Mondriaan’ naar het Frans klinkende ‘Mondrian’. Terug in Nederland wordt Mondriaans werk gaandeweg abstracter, zijn ideeën over een abstracte kunst vinden aansluiting bij die van Theo van Doesburg, die in 1917 het tijdschrift De Stijl opricht. Hierin komen kunstenaars, architecten en schrijvers aan het woord die zoeken naar een nieuwe, abstracte beeldtaal. Mondriaan wil een universele stijl ontwikkelen met behulp van de elementen van de schildertaal zelf, zoals lijn, vorm, kleur en ritme. Zijn kleurgebruik beperkt hij tot de primaire kleuren rood, geel en blauw en de niet-kleuren zwart, wit en grijs. Met deze universele beeldtaal, die hij aanduidt met de termen 'de nieuwe Beelding' of het 'Neoplasticisme', bouwt hij evenwichtige, harmonische composities.